Uczniowie Prywatnych Szkół Średnich im. Prof. Jana Venuleta w Nowym Targu zwiedzili ratowniczy śmigłowiec „Sokół” Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego oraz wzięli udział w wycieczce edukacyjnej po Tatrzańskim Parku Narodowym. ABC”. Tym samym rozpoczęły się wycieczki edukacyjne w ramach akcji „Lawinowe ABC”.

Początkowy plan był nieco inny – uczniowie pod opieką przewodnika tatrzańskiego mieli wyruszyć na Kalatówki, by tam, na treningowym centrum lawinowym spotkać się z ratownikiem TOPR. Wyłącznym tematem wycieczki i warsztatów miało być „lawinowe abc”, czyli warsztaty poświęcone bezpieczeństwu zimą w Tatrach, szczególnie w kontekście zagrożenia lawinowego. Jednak ze względu na halny, który stopił śnieg na Kalatówkach warsztaty okazały się niemożliwe, ale wycieczka doszła do skutku i była bardzo udana. Pierwszą jej część stanowiła wizyta na lądowisku ratowniczego śmigłowca „Sokół”. Śmigłowiec stacjonuje przy Powiatowym Szpitalu im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem. Ratownik TOPR Rafał Guziak zaprowadził uczniów do hangaru, gdzie stoi maszyna. Zaprezentował jej wyposażenie oraz opowiedział o specyfice ratownictwa górskiego. Śmigłowiec, oprócz standardowego wyposażenia, posiada takie urządzenia, jak m.in. wciągarka, za pomocą której można wciągnąć na pokład poszkodowanego z ratownikiem. Na akcję ratownicy zabierają komplet sprzętu medycznego, w tym defibrylator. Ratownicy oraz pilot są odpowiednio przeszkoleni w zakresie ratownictwa górskiego. Jest to specyficzna, trudna i niebezpieczna praca – zdarzają się akcje ścianowe, podczas których należy „zdjąć” ze ściany rannego taternika. Bywa, że śmigłowiec zawisa blisko ściany, a podmuch wiatru stanowić może niebezpieczeństwo.

Ratownik podał uczniom szereg przydatnych informacji, w tym – nr ratunkowy TOPR: 601 100 300. Każda osoba wyruszająca w Tatry powinna mieć ten numer zapisany w telefonie komórkowym. Gdy zdarzy się wypadek, należy zawiadomić TOPR, podając takie dane, jak miejsce zdarzenia i rodzaj obrażeń.

Po wizycie na lądowisku, uczniowie pojechali do Kuźnic, gdzie czekał na nich Jan Krzeptowski – pracownik Tatrzańskiego Parku Narodowego i przewodnik tatrzański w jednej osobie. W Kuźnicach, w odrestaurowanym zabytkowym budynku, w otoczeniu 19-wiecznego parku dworskiego znajduje się siedziba dyrekcji TPN. Kuźnice to także dawne centrum hutnictwa (w 19. Wieku w Tatrach wydobywano rudę żelaza), a obecnie to miejsce, gdzie rozpoczyna się wiele szlaków. Tu także znajduje się dolna stacja kolei linowej na Kasprowy Wierch.

Uczniowie wraz z przewodnikiem wyruszyli na Kalatówki, który opowiadał o zimowych zagrożeniach w Tatrach, głównie o zagrożeniu lawinowym. Każda osoba planująca jakiekolwiek zimowe działania w Tatrach powinna być świadoma ryzyka związanego z lawinami. Jeśli nie potrafimy właściwie oceniać zagrożenia, ani nie posiadamy odpowiednich umiejętności, doświadczenia, ani sprzętu, powinniśmy zrezygnować z działalności lub poprzestać na wycieczkach w całkowicie bezpiecznym terenie. Alternatywą jest działalność w górach pod opieką przewodnika lub innej doświadczonej osoby.

W Tatrach, a także innych górach, zagrożenie lawinowe określa się w pięciostopniowej skali. Już przy pierwszym stopniu zagrożenia lawinowego istnieje ryzyko wypadku – również śmiertelnego. Dokładną interpretację stopni zagrożenia lawinowego można znaleźć m.in. tutaj.

Na Kalatówkach, mimo braku śniegu, uczniowie zapoznali się z działaniem detektorów lawinowych. Są to urządzenia nadawczo-odbiorcze, które zakładamy idąc zimą w góry, w teren zagrożony lawinami (włączamy na opcję „send”). Jeśli naszego partnera zasypie lawina, przełączamy nasz detektor na opcję „search” i namierzamy, po czym sondujemy i odkopujemy ofiarę lawiny. Oczywiście działania na lawinisku i posługiwanie się sprzętem wymagają odpowiednich umiejętności, treningu i zachowań. Najważniejsza jest wiedza na temat lawin. Sprzęt jest do niej niezbędnym dodatkiem. Na całość sprzętu zwanego „lawinowym abc” składają się detektor, sonda, łopatka. W Kuźnicach Jan Krzeptowski zaprezentował uczniom działanie checkpointu – urządzenia służącego do sprawdzania detektorów lawinowych, które od ubiegłej zimy służy wszystkich turystom. Uczniowie otrzymali ogrzewacze od PZU – sponsora akcji „Lawinowe ABC” oraz ulotki „Uwaga, Lawiny” wydane w ramach akcji przez Tatrzański Park Narodowy.

Po powrocie do Kuźnic znalazło się jeszcze trochę czasu, by zwiedzić muzea Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Wycieczka odbyła się w ramach akcji „Lawinowe ABC”, której celem jest promocja bezpiecznych zachowań zimą w górach. W planach są kolejne wycieczki. Są one przeznaczone dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Informacja dla szkół znajduje się tutaj.