Jak prowadzić akcję Lawinowe ABC, gdy śniegu mało lub wcale? Z takimi wyzwaniami borykali się organizatorzy piątej edycji wydarzenia: Tatrzański Park Narodowy we współpracy z TOPR i partnerami. Minimalna ilość śniegu wystarczyła jednak, by przeprowadzić wiele ciekawych działań, m.in. wycieczki edukacyjne z udziałem uczniów z podhalańskich szkół, warsztaty edukacyjne w treningowym centrum lawinowym na Kalatówkach. Udało się również zorganizować Dni Lawinowe, które był punktem kulminacyjnym tegorocznej edycji.

Odbyły się one w ostatni weekend stycznia (29 – 31.01). Rozpoczęły się w piątkowe popołudnie w sali konferencyjnej TPN. Uczestnicy mogli posłuchać Jana Krzysztofa – naczelnika TOPR, który przybliżył tematykę zarządzania ryzykiem lawinowym według nowoczesnych metod. Z kolei Jakub Hornowski – raotwnik TOPR i ratownik medyczny – opowiadał o hipotermii i odmrożeniach. Również w sobotę, po zakończeniu działań w terenie, w sali konferencyjnej TPN odbyła się druga część zajęć teoretycznych, podczas której można było m.in. poznać zasady „Leave No Trace” oraz posłuchać o wpływie narciarstwa na przyrodę. Spotkanie poprowadził Jan Krzeptowski Sabała z TPN.

Sobota i niedziela upłynęły jednak głównie pod znakiem zajęć w terenie, które poprowadzili ratownicy TOPR: Andrzej Maciata i Bartek Stoch Michna. Profesjonalizm to za mało, by określić sposób prowadzenia zajęć – Andzrej Maciata w pogadanki i część teoretyczną angażował bowiem wiele czasu, pozytywnej energii i wciągał w lawinową tematykę nawet osoby, które nie były wczesniej zapisane. Pomogła inwencja prowadzących zajęcia – toprowcy udowodnili, że trening lawinowy możnea przeprowadzić nawet bez śniegu! Ratownicy każdego dnia od 10 do 15 prowadzili godzinne warsztaty z zakresu podstawowej pracy z detektorem, z 6-osobowymi grupami, zapisanymi wcześniej. Jednocześnie rano w sobotę i niedzielę z Kuźnic na Kalatówki wyruszyły grupy turystów – również wcześniej zapisanych – pod opieką przewodników tatrzańskich. Podczas ok. 4 godzinnej wycieczki uczestnicy – w różnym wieku, również rodzice z dziećmi - poznawali podstawowe zasady bezpieczeństwa zimą, uczyli się interpretować tablice informacyjne na szlakach związane z zagrożeniem lawinowym oraz odbywali zabawę edukacyjną z użyciem zestawu lawinowe abc (detektor, sonda, łopatka).

Warsztatom w terenie towarzyszyły testy i prezentacje sprzętów firm będących partnerami akcji – Pieps, Mammut, ABS. Można było „odpalić” plecak wypornościowy, poznać różnice pomiędzy plecakami na butle a względnie nowym systemem Jet Force polegającym na uruchamianiu w plecaku akumulatora, który „odpala” balon napełniając go powietrzem. Możliwość czterokrotnego użycia tego plecaka podczas 1 wycieczki to tylko jedna z zalet tego sprzętu. System Jet Force po kilku minutach – jeśli plecaka nie wyłączymy – zmienia kierunek pompowanego powietrza przyjmując, że doszło jednak do zasypania przez lawinę, i wtłacza powietrze z balona tuż obok zasypanego, tworząc przestrzeń powietrzną.

W ramach Dni Lawinowych w treningach z ratownikami TOPR wzięło udział ok. 80 osób, w wycieczkach – 50. Wszystkie zajęcia były nieodpłatne.

Jak co rok, tak i minionej zimy z Kuźnic na Kalatówki wędrowali uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z powiatów tatrzańskiego i nowotarskiego. Grupki pod opieką Małgorzaty Kot – pracownika Działu Edukacji TPN i przewondnika tatrzańskiego – w trakcie 4- godzinnej wycieczki poznawały podstawy lawinowego abc, od odczytywania tablic informacyjnych, po zabawę edukacyjną z użyciem detektorów lawinowych. Wycieczki również były dla szkół bezpłatne. Wzięło w nich udział 12 grup.

Mimo braku śniegu lub bardzo skąpej pokrywy śniegowej, przez większą część zimy działało treningowe centrum lawinowe. Uruchomione zostało w lutym. Największą popularnością cieszyło się w weekendy, podczas których przeszkolony przewodnik tatrzański udostępniał zestaw lawinowe abc oraz pomagał przeprowadzić trening. Dodatkową atrakcją w tym sezonie były testy plecaków wypornościowych, dostarczanych przez partnerów akcji: firmy Pieps, Mammut oraz ABS. W trakcie 11 weekendowych dni, podczas których udało się zorganizować dyżury (był śnieg!), z centrum skorzystało 257 osób.

Przypomnijmy – centrum zostało zakupione 3 lata temu dzięki środkom od PZU, który jest partnerem akcji. Działa każdej zimy, pod warunkiem zalegania pokrywy śniegu. Można w nim odbywać trening nawet w pojedynkę, wystarczy mieć detektor lawinowy i sondę. Jest otwarte cały dzień, korzystanie jest nieodpłatne. Zestaw treningowy składa się z konsoli sterującej oraz zakopywanych pod śniegiem „ofiar” (nadajniki). Stosując własne zestawy lawinowe (detektor, sonda, łopata) i ustawiając odpowiednio trening na konsoli sterującej, można uzyskać sytuację podobną do tej na lawinisku, gdy po śniegiem znajdują się zasypani ludzie, a osoby pozostałe na powierzchni muszą jak najszybciej je odnaleźć wykorzystując detektory lawinowe, sondy i łopatki. Gdy na konsoli sterującej wybierzemy liczbę „ofiar”, wyświetli nam się czas, w jakim powinniśmy je zlokalizować i wydobyć.

Jak co rok w ramach akcji „Lawinowe ABC” zorganizowane zostało weekendowe szkolenie lawinowe dla laureatów konkursu z poprzedniej edycji. Zajęcia odbyły się w rejonie Doliny Chochołowskiej, a poprowadził je Przemysław Wójciek – międzynarodowy przewodnik wysokogórski PSPW (Polskie Stowarzyszenie Przewodników Wysokogórskich również jest partnerem akcji).

Warto dodać, że jeden z checkpointów – punktów do srpawdzania detektorów lawinowych – stanął minionej zimy w nowym miejscu – w rejonie Palenicy Białczańskiej.

Podstawą zdobywania informacji często bywa dziś internet, a w szczególności social media. Dlatego nie zaniedbywaliśmy profilu akcji Lawinowe ABC na Facebooku. Działa też strona internetowa www.lawinoweabc.pl, na której znaleźć można wiele przydatnych informacji dotyczących lawin, bezpieczeństwa i sprzętu.

Cel akcji „Lawinowe ABC” to promocja bezpieczeństwa poprzez naukę odpowiednich zachowań zimą w górach: nawyku zapoznawania się z aktualnym komunikatem lawinowym, szacowania ryzyka lawinowego i planowania wycieczki, umiejętności oceny zagrożenia lawinowego w terenie, posiadania sprzętu lawinowego i wiedzy, jak go używać.

Akcja „Lawinowe ABC” organizowana jest przez Tatrzański Park Narodowy we współpracy z TOPR oraz Partnerami, którymi są: PZU, Mammut, Pieps, ABS, Polskie Stowarzyszenie Przewodników Wysokogórskich, Fundacja Ratownictwa Tatrzańskiego TOPR. Opiekę medialną sprawują: Teleexpress, RMF, Gazeta Wyborcza, Góry, Wspinanie.pl, Skimagazyn, n.p.m, sport.off.pl.

Dni Lawinowe - detektory lawinowe do przetestowania	Dni Lawinowe - prelekcja o przyrodzie TPN Jana Krzeptowskiego	Dni Lawinowe - ratownik TOPR Bartek Stoch Michna prowadzi trening z ratownictwa partnerskiego
Dni Lawinowe - testy plecaków wypornościowych	Dni Lawinowe - łopaty lawinowe do wyboru i	Dni Lawinowe na Kalatówkach - drugiego dnia spadł nawet śnieg
Testy plecaków wypornościowych	Zajęcia podczas Dni Lawinowych przy centrum lawinowym na Kalatówkach	Zajęcia podczas Dni Lawinowych przy centrum lawinowym na Kalatówkach